Pengumpulan Sampel Forensik Komprehensif dan Penyelesaian Pengekstrakan: Protokol dan Amalan Terbaik

Pengumpulan Sampel Forensik dan Penyelesaian Pengekstrakan

1. Prinsip Teras dan Persediaan Pra-Operasi

Sebelum sebarang operasi bermula, prinsip berikut mesti dipatuhi:

1. Pencegahan Pencemaran: Ini adalah keutamaan. Kakitangan mesti memakai topi pakai buang, topeng, sarung tangan dan pakaian pelindung. Sarung tangan hendaklah ditukar selepas mengendalikan setiap sampel atau menyentuh permukaan yang berbeza. Semua alatan mestilah sekali guna atau disterilkan dengan sempurna.
2. Perlindungan Rantaian Jagaan: Setiap langkah dari penemuan sampel, pengumpulan, pembungkusan, pengangkutan, penyimpanan, hingga penyerahan ke makmal mesti didokumenkan dengan teliti. Butiran termasuk masa, lokasi, pengumpul, pengendali, dan syarat penyimpanan untuk memastikan bukti boleh diterima di mahkamah.
3. Tidak Memusnahkan Didahulukan, Fotografi Diutamakan: Sebelum menyentuh mana-mana sampel, ambil gambar dan rakam video secara menyeluruh keadaan asal. Utamakan kaedah ujian yang tidak merosakkan (cth, cahaya UV, pemeriksaan sumber cahaya berbilang jalur) sebelum pengekstrakan fizikal.
4. Pengumpulan Sampel Kawalan: Apabila mengumpul kesan biologi yang disyaki, sampel "substrat kosong" (cth, lantai atau permukaan dinding yang tidak bernoda) mesti dikumpulkan berdekatan untuk mengecualikan gangguan latar belakang persekitaran dan pencemaran reagen.

Persediaan Pra-Operasi (Item Kit Penting):

• Peralatan Perlindungan Peribadi (PPE): Sut pelindung pakai buang, penutup kasut, topi, topeng N95, cermin mata, dan sarung tangan lateks/nitril tanpa serbuk dalam pelbagai saiz.
• Alat Rakaman: Kamera, perakam video, penimbang, label bukti, borang rantaian jagaan dan pen kalis air.
• Alat Pencahayaan dan Pengesanan: Sumber cahaya berbilang jalur, lampu UV, kamera inframerah dan pembesar.
• Alat Pengumpulan: Sapuan steril, kad FTA, pisau bedah, gunting, forsep, picagari, pipet, dan kain kasa steril.
• Bahan Pembungkusan: Beg kertas pelbagai saiz, sampul kertas kraf, botol bukti atas skru, botol kriogenik dan beg biohazard kalis bocor.
• Penyimpanan dan Pengangkutan: Pek ais suhu rendah, -20°C atau -80°C ais kering, dan peti sejuk mudah alih.

2. Protokol Teknikal untuk Jenis Sampel Berbeza

2.1 Sampel Biologi (Sumber DNA)

Ini adalah sampel forensik yang paling biasa. Strategi pengekstrakan bergantung pada pembawa dan keadaan.

2.2 cap jari

• Cetakan Kelihatan (cth, habuk, darah): Ambil gambar terus, kemudian tingkatkan dengan serbuk atau bahan kimia.
• Cetakan Terpendam:
  • Permukaan Keras (cth, kaca, logam): Gunakan serbuk magnet atau pendarfluor diikuti dengan pita mengangkat pada kad bukti.
  • Permukaan Berliang (cth, kertas, kayu): Gunakan ninhidrin or DFO wasap reagen, amati dan ambil gambar di bawah cahaya berbilang jalur.
  • Permukaan Basah: Gunakan reagen zarah kecil (SPR).
  • Beg plastik: Gunakan wasap sianoakrilat (gam 502) untuk mengukuhkan dan menggambarkan cetakan.

2.3 Surih Bukti

• Serat: Kumpul dengan forsep atau pita, bandingkan dengan sampel kosong di tapak.
• Serpihan Kaca: Kumpul sepenuhnya untuk pemadanan fizikal dan analisis unsur.
• Tanah: Kumpul sampel daripada lapisan yang berbeza untuk analisis asal geologi.
• Sisa Tembakan (GSR): Kumpul daripada tangan suspek dengan stub karbon pelekat untuk analisis komposisi SEM-EDS.

2.4 Bukti Digital

• Telefon, Komputer, Cakera Keras: Putuskan sambungan kuasa dengan segera (untuk mengelakkan pencetus kemusnahan diri), letakkan dalam a Beg Faraday (untuk menyekat isyarat dan mencegah mengelap jauh), dan menyerahkan kepada pakar forensik digital untuk pengimejan dan pengekstrakan berasaskan makmal.

3. Prosedur Operasi Standard (SOP)

1. Penilaian Adegan dan Pengezonan: Wujudkan zon arahan, laluan dan pemeriksaan teras untuk mengelakkan pencemaran daripada pergerakan.
2. Dokumentasi Komprehensif: Ambil gambar, rakam video dan lakar pemandangan dalam keadaan asalnya.
3. Cari dan Pengesanan: Gunakan sumber cahaya berbilang jalur untuk mencari dan menandakan bukti berpotensi secara sistematik.
4. Pengumpulan dan Pengekstrakan: Ikut protokol teknikal di atas, mengutamakan bukti yang paling terdedah terlebih dahulu (cth, bukti luar dalam keadaan hujan).
5. Pelabelan Contoh: Labelkan dengan jelas setiap bekas dengan: nombor kes, nombor sampel, tarikh/masa pengumpulan, nama pengumpul, penerangan sampel.
6. Sektor Pembungkusan: Gunakan bekas yang sesuai, tutup dengan pita bukti, dan tandatangani.
7. Dokumentasi Rantaian Jagaan: Borang rantaian jagaan yang lengkap untuk setiap penyerahan.
8. Pengangkutan Suhu Rendah: Semua bukti biologi mesti diangkut pada suhu rendah (4°C) tanpa menjejaskan integriti sampel (cth, sapuan kering). Penyimpanan jangka panjang memerlukan -20°C atau -80°C.

4. Teknologi Termaju dan Penyelesaian Inovatif

• Penganalisis DNA Rapid Mudah Alih: Sediakan profil STR dalam beberapa jam untuk saringan dan petunjuk di tapak, walaupun pengesahan makmal masih diperlukan.
• Analisis Mikrobiom: Gunakan komuniti mikrob pada mayat atau persekitaran untuk menganggarkan selang post-mortem (PMI) atau lokasi geografi.
• Fenotaip Forensik: Ramalkan keturunan biogeografi, warna rambut, warna mata, dan ciri luaran lain daripada DNA untuk membimbing penyiasatan.
• DNA Persekitaran (eDNA): Ekstrak DNA manusia daripada tanah atau air untuk mengesan tapak perkuburan atau bukti tenggelam.

5. Kesimpulan dan Cadangan

Kejayaan pengumpulan sampel forensik dan penyelesaian pengekstrakan bergantung bukan pada peralatan canggih sahaja tetapi pada penyeragaman yang ketat, perhatian terhadap perincian, dan kewaspadaan yang tidak berbelah bahagi terhadap pencemaran.

Cadangan:

• Latihan Berterusan: Latihan dan penilaian tetap mengenai standard dan teknologi terkini.
• Membangunkan SOP: Buat prosedur operasi standard yang terperinci dan boleh diambil tindakan yang disesuaikan dengan keperluan operasi.
• Kawalan Kualiti: Memperkenalkan sampel kawalan kualiti pihak ketiga dan menjalankan ujian buta biasa pada proses pengumpulan dan makmal.